Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları
Günümüzde iklim değişikliği ve çevre kirliliği gibi doğada yaşanan tahribat ve dönüşüm sebebiyle birçok canlı türü yok olma tehlikesiyle karşı karşıyadır. Öte yandan dünya nüfusunun %10’u aşırı yoksullukla mücadele ederken her 9 kişiden biri açlık sorunu yaşamaktadır. Dünyanın farklı yerlerindeki birçok insan ayrımcılığa maruz kalmakta ve toplumdaki hizmet ve fırsatlardan eşit bir şekilde yararlanamamaktadır. Gelişmişlik düzeyine bakılmaksızın tüm toplumlarda yansımalarını bulabileceğimiz bu sorunlar, dünyanın karşı kaşıya olduğu “küresel sorunların” yalnızca bir kısmını oluşturmaktadır. Üstelik, çoğu insan kaynaklı olan bu sorunların bir kısmı, COVID-19 salgını gibi krizlerle daha da derinleşmektedir.
İçinde bulunduğumuz bu dönemde canlı yaşamının devamlılığı, çevrenin korunması ve daha adil, kapsayıcı, güvenli ve dayanıklı toplumlar yaratılması için çözüm önerilerine ve çözüm için birlikte atacağımız adımlara her zamankinden daha çok ihtiyaç duymaktayız. 2015 yılında, Birleşmiş Milletler Genel Kurulu’nda bir araya gelen ve aralarında Türkiye’nin de olduğu 193 devlet, bu adımların bir tanesini atarak 2030 Gündeminin bir parçası olan, “Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları” (SKA’lar) adını verdikleri 17 küresel amacı kabul etmiştir. Sürdürülebilir toplumlar yaratılması amacıyla 2030’a kadar gerçekleştirilmesi hedeflenen bu amaçlar her ne kadar merkezi hükümetlerce kabul edilmiş olsa da amaçların gerçekleşmesi yerel yönetimlerin ve ilgili diğer aktörlerin bu konudaki çabalarına bağlıdır. Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Örgütü’nün (OECD) 2020 tarihli Sürdürülebilir Kalkınma Amaçlarına Bölgesel Bir Yaklaşım: Sentez Raporu’nda, SKA’lar kapsamında belirlenen 169 alt hedefin 105’inin yerel yönetimlerin sürece dahiliyeti olmadan gerçekleştirilemeyeceği belirtilmiştir. Belediyeler, bu amaçların bir kısmını gerçekleştirmede doğrudan sorumlu kurumlar oldukları gibi dolaylı olarak da sürece katkı sunmaktadır. SKA’ların gerçekleştirilmesinde vatandaşların ve kurumların alışkanlıklarının değişmesi ve sürdürülebilirliği destekleyici davranışlar edinmesinin elzem olduğu düşünüldüğünde, vatandaşlara en yakın ve yerel ihtiyaçları en iyi tanıyan aktörlerden biri olarak yerel yönetimlerin rolü oldukça önemlidir. Yerel yönetimler, SKA’larla ilgili bilgilendirme, farkındalık uyandırma, küresel amaçlar için yerel paydaşları bir araya getirme ve ilgili paydaşlarla birlikte bu amaçları gerçekleştirmeye yönelik faaliyetler yürütmektedir.
Hedeflenen küresel amaçların gerçekleştirilmesi için 10 yıldan az bir süre kalmıştır. Marmara Belediyeler Birliği (MBB), “Eylem 10 Yılı” olarak tanımlanan bu süreçte yerel yönetimleri desteklemek, onların SKA’lara yönelik farkındalıklarını artırmak, kapasitelerini güçlendirmek ve çalışmalarını takip etmek amacıyla çeşitli çalışmalar yapmaktadır. MBB, SKA’lara yönelik çalışmalarını daha sistemli bir şekilde yürütebilmek için 2020 yılında kendi bünyesinde “SKA Elçiliği” pozisyonu oluşturarak bu pozisyonu oluşturan ilk kamu kurumu olmuştur. Ayrıca, 2020 yılı içerisinde SKA’lara yönelik çalışmalara bünyesindeki tüm birimlerin bakış açısını ve uzmanlığını katmak ve birimler arası koordinasyonu sağlamak amacıyla MBB’nin tüm birim temsilcilerinden oluşan “SKA Çalışma Grubu”nu oluşturmuştur. MBB SKA Çalışma Grubu üyeleri, düzenli aralıklarla yapılan toplantılarla bir araya gelerek MBB’nin SKA çalışmalarını şekillendirmekte ve üye belediyelerini bu konuda desteklemeye yönelik faaliyetlerine devam etmektedir.