'dünyada Metropoliten Kent Yönetimi' Raporu Yayınlandı
Marmara Belediyeler Birliği Kültür Yayınları, son yıllarda hem akademik camiada hem de yerel ve ulusal politikacılar ve bürokratlar nezdinde giderek daha fazla tartışılan metropoliten kent yönetişimini konu alan Musa Eken, Özer Köseoğlu ve Ferruh Tuzcuoğlu’nun kaleme aldığı Dünyada Metropoliten Kent Yönetimi raporunu yayınladı.
“Dünyada Metropoliten Kent Yönetimi” çalışmasında hem teorik olarak kentsel reform hareketleri ve metropoliten yönetişim modelleri incelenmekte hem de farklı ülkelerden seçilen örnekler ele alınmaktadır. Ayrıca yönetimler arası hizmet bölüşümü ve finansman modelleri, avantaj ve dezavantajlarıyla birlikte etraflıca değerlendirilmektedir. Seçilen metropoliten kent örneklerinin dünyanın farklı coğrafyalarından gelişmiş ve gelişmekte olan ülkeleri kapsamasına ve farklı kentsel yönetişim modellerine örneklik oluşturmasına dikkat edilmiştir.
Bu raporda kullanılan “kentsel yönetişim” veya “metropoliten yönetişim”, tek kademeli, iki kademeli, gönüllü işbirlikleri ve özel amaçlı yönetimler olmak üzere dört model bağlamında ele alınmaktadır. Metropoliten kent yönetiminin organlarının oluşumu ve organlar arası ilişkilerini incelememizi sağlayan “kurumsal yönetişim” bağlamında ise belediye başkanı-meclis modeli, profesyonel yönetici-meclis modeli ve komisyon modeli arasında ayrım yapılmaktadır. Ayrıca tüm bu modellerin, varsa kendi içindeki alt modelleri veya türleri de analize dahil edilmektedir. Metropoliten kent yönetiminin ana aktörleri olan seçilmiş ve atanmış kent yöneticileri ile diğer kentsel paydaşlar raporda incelenen modeller ve uygulama örneklerinden ders çıkarma ve öğrenme yoluyla kendi kurumsal yönetişim modellerini geliştirme noktasında faydalanabilecektir. Ayrıca metropoliten yönetişim reformlarının kilit aktörleri olan merkezi hükümet yöneticileri ve parlamento üyelerine reform politikası ve stratejilerini geliştirmede katkı sağlayacağı düşünülmektedir. Raporun Türkiye’de fakülte ve enstitüler düzeyinde yürütülen kentleşme ve yerel yönetim çalışmalarına katkı yapması da beklenmektedir.
Metropoliten kentlerin karşılaştığı meydan okumalar
20. yüzyıl boyunca artan kent nüfusuna koşut olarak bir dizi kentsel reform hareketi ortaya çıkmıştır. Özellikle 1980’li yıllardan itibaren küreselleşmenin de etkileriyle kentsel sorunlar hem sayısal olarak çoğalmış hem de nitelik olarak karmaşıklaşmıştır. Gıda güvenliği, çevresel krizler, iklim değişikliği, kent güvenliği ve dijital kentler gibi konular 21. yüzyılda metropoliten kentlerin karşılaştığı önemli meydan okumalar olarak öne çıkmaktadır. Raporda bahsedilen problemler küreselleşme ve bölgeselleşme eğilimleri nedeniyle sadece kentsel düzeyde ve kent yönetimlerinin bürokratik yöntemleriyle çözülebilecek sorunlar olmanın ötesine geçmiştir.
Ayrıca 1980’li yıllardan itibaren neo-liberal etkilerle devletin yapısı ve işleyişinde ortaya çıkan değişim, bu sorunlara ilişkin kamusal aktörlerin de sayıca artmasına ve çeşitlenmesine neden olmuştur. Söz konusu sorunlarla mücadelede metropoliten belediye, diğer yerel yönetim kuruluşları, merkezi hükümetin taşra kuruluşları ve bölgesel kalkınma ajansları gibi farklı yerel aktörlerin, özel sektör kuruluşları, hükümet dışı örgütler ve sivil toplum ile yönetişim anlayışı içinde birlikte çalışması ihtiyacı ortaya çıkmaktadır. Böylece farklı yönetim kademeleri arasında eşgüdüm, ağ oluşturma, iş birliği ve ortaklık geliştirme gibi yönetsel stratejiler giderek daha fazla önem kazanmaktadır. Bu prensiplere dayanan metropoliten yönetişim reformları ise sadece gelişmiş ülkelerde değil, aynı zamanda gelişmekte olan ülkelerdeki hükümetlerin de gündemine girmiştir. Son yıllarda Türkiye’de de metropoliten yönetişim konusu hem girişilen bir dizi reforma dayalı olarak hem de akademik düzeyde ciddi bir ilgi görmektedir. Özellikle yerel seçimler döneminde metropoliten kentlerin yönetimi siyasi irade tarafından yeniden sorunsallaştırılmaktadır. Bu alandaki yeni gelişmeler, model arayışları, politik ve akademik tartışmalar tekrar canlanmaktadır. İşte bu tür tartışmalara temel oluşturmak üzere tartışmaların teorik arka planı, reform hareketleri ve dünyadan uygulama örneklerini de içine alacak biçimde kapsamlı bir rapor oluşturma ihtiyacı doğmuştur.
“Dünyada Metropoliten Kent Yönetimi” raporuna ulaşmak için tıklayınız.
