Belediyeler Mültecilerin Sosyal Uyumu ve Çalışma İzinlerini Konuştu
Marmara Belediyeler Birliği, 13 Ekim’de Mültecilere Yönelik Sosyal Uyum Faaliyetleri ve Çalışma İzinleri Çalıştayını Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği işbirliği ile düzenlendi. Hilton Istanbul Bosphorus Otel’de düzenlenen çalıştaya 60 kişiden fazla katılım oldu. Çalıştayda mültecilik bağlamında gelir getirici faaliyetler stratejisi ve sosyal ve ekonomik destek hizmetleri konuları masaya yatırıldı.
Marmara Belediyeler Birliği (MBB) Genel Sekreteri M. Cemil Arslan, açılış konuşmasında MBB’nin bünyesinde kurulan MAGA (MBB Göç Politikaları Atölyesi) ile çözüm önerilerinin yerel yönetimler için nasıl uygulanabilir hale getirilebileceğinin üzerinde çalıştıklarını belirtti. Koordinasyon ve işbirliğinin önemine dikkat çeken Arslan katılımcılara ilgilerinden dolayı teşekkür etti.
BMMYK Marmara Bölge Sorumlusu Elif Selen Ay ise çalıştayın amacını mültecilerin topluma uyumu ve kendi kendilerine yeterliliklerini tartışmak olduğunu ifade etti. Aile ve Sosyal Politikalar İl Müdür Yardımcısı Erkut Öneş ise çalıştayın sonuç bildirgesini Bakanlık ile paylaşacaklarını vurguladı.
MBB Uluslararası İşbirliği Uzmanı ve Göç Politikaları Atölyesi (MAGA) Koordinatörü Burcuhan Şener belediyeler ve sosyal uyumu konusu masaya yatırdı. Belediyelerin mülteciler konusunda yaşadığı yasal ve yönetsel sorunlar yanında sosyal kabul ve uyum konusunda da problemler yaşandığını ifade etti. Bu problemleri kültürel yaşam biçimlerinin uyumsuzluğu, dil problemi, eğitim sorunları, yerli vatandaşlardan mültecilere yapılan yardımlara ve mültecilerin istihdamına gelen tepkiler, gettolaşma olarak sıraladı.
Mülteciler hangi pozisyonlarda istihdam edilebilir?
BMMYK'dan Damla Taşkın, Mültecilik Bağlamında Gelir Getirici Faaliyetler Stratejisi üzerine yaptığı sunumda mültecilerin sadece yüzde 10'unun kamplarda olduğuna dikkat çekerek mültecilerin yaşadığı en büyük problemleri umutsuzluk, çözümsüzlük, zor yaşam şartları, insani yardımın yetersizliği, gelir ve eğitim olarak sıraladı. Mültecilere yönelik yetkinlik programlarının mültecilerin; onurlu bir yaşam için gerekli imkânlara sahip olmaları, kendileri ve aileleri için geleceklerini planlayabilme yetkinliğini hedeflediğini söyledi.
Taşkın, toplamda 171.454 açık pozisyondan 70.000’nin vasıfsız işçi olduğunun altını çizerek mültecilerin Türklerin tercih etmediği kaynakçı, metal işçisi, elektrikçi ve dikiş makinesi operatörü gibi pozisyonlarda istihdam edildiğini belirtti.
Çalıştay, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Uluslararası İşgücü Genel Müdürlüğü'nden Çalışma Uzmanı Necla Uz ise sunumunda geçici koruma sağlanan yabancıların çalışma izni alma şartları hakkında bilgi verdi. Bu bilgilere göre;
-Yabancının geçici koruma kapsamında olduğunu belirten geçici koruma kimlik belgesinin, yabancı tanıtma belgesinin ve yabancı kimlik numarasının olması,
-Çalışma izni başvurusunun yapıldığı tarih itibariyle en az altı aylık geçici koruma süresinin doldurulmuş olması,
-Ön izin alma zorunluluğu olan mesleklerde çalışacak geçici korunanların ilgili Bakanlıktan ön izin belgesinin alınmış olması,
-Geçici koruma kaydına göre yabancıya kalma hakkı sağlanan ilde çalışmak üzere başvuru yapılması,
-İş yerinde hâlihazırda yeterli sayıda Türk vatandaşı istihdam edilmesi gerekir. Geçici koruma kapsamındaki her yabancı için 10 Türk vatandaşı istihdamı aranır.
IMPR Humanitarian'dan Kerim Algan ise çalışma iznine başvuru nasıl yapıldığını adım adım anlattı. Kaçak yabancı işçi çalıştıranlara uygulanacak yaptırımları ise şu şekilde sıraladı:
-İşverenlere her bir yabancı için 6 bin TL para cezası
-Bağımlı çalışan yabancıya 2 bin 400 TL para cezası
-Bağımsız çalışan yabancıya 4 bin 800 TL para cezası.
Algan, aynı zamanda geçici koruma sağlanan yabancıların asgari ücretin altında çalıştırılamayacağını, çalışma izninin en fazla bir yıllık verilebileceğini ve iznin her sene yenilenmesi gerektiğini belirtti.
Çalışma izninin avantajları nelerdir?
Çalışma izninin kayıt dışı istihdamı azaltmak, haksız rekabeti önlemek, ülkenin vergi ve SGK primi kaybını azaltmak, nitelikli ve niteliksiz işgücü açığını gidermek ve böylelikle ülke ekonomisini büyütmek, işsiz bireylerin uzun vadede yaratabilecekleri sosyal zararları azaltmak gibi avantajlar yarattığı üzerinde duruldu.
Çocuk Hizmetlerinden Sorumlu İl Müdürü Ali Fuat Kahraman ise mülteci meselesini sosyal ve ekonomik destek hizmetleri penceresinden ele aldı. Kahraman, sosyal yardım tüketilen bir şeyken sosyal hizmetin sürdürülebilir olduğuna değindi. Sosyal yardım davranış değişikliği sağlamazken sosyal hizmetin davranış değişikliği hedeflediğini belirtti.
Mültecilere Yönelik Sosyal Uyum ve Çalışma İzinleri Çalıştayı beyin fırtınası çalışması ile sonuçlandı.
