Ansiklopedik Kent Sözlüğü MBB Kültür Yayınları’ndan Çıktı
Marmara Belediyeler Birliği Kültür Yayınları, günümüz dünyasında kent ve kentsel yaşantı konusunda bütünsel bir yaklaşıma, çok boyutlu bir kavrayış ve farkındalığa mütevazı bir katkı sağlamak adına Selahattin Yıldırım'ın “Ansiklopedik Kent Sözlüğü” kitabını yayınladı.
2000’li yılların başlangıcında insanoğlunun yarısından fazlası artık kentlerde, daha çok da büyük kent ve kent bölgelerde yaşıyor. Bu oranın 2030’lu yıllarda en az yüzde 60’a ulaşacağı tahmin ediliyor. Bu durum tarihte ilk kez gerçekleşiyor. Böyle bir coğrafi yapılanma ve bu tür bir kentsel nüfus yoğunlaşması daha önce hiç yaşanmamıştı. Tüm bunların anlamı; kentlerin, kent dünyalarının ve kentsel hayatın, tüm insanlık ve içinde yaşadığı gezegen açısından büyük önem kazanmasıdır. Kentlerin ve kent dünyalarının kazandığı bu önem, onların daha iyi anlaşılması ya da kavranmasını zorunlu kılıyor. Burada da karşımıza öncelikle, bir dil – mümkünse ortak bir dil – sorunu çıkıyor. Dil deyince de ansiklopedi ve sözlüklere duyulan ihtiyaç yeterince açık olsa gerek. Bugüne kadar bu alandaki çalışmalar (gerek dünyada ve gerekse Türkiye’de) ne yazık ki yeterince mevcut değil. Mevcut olanların önemli bir kısmı da, oldukça sınırlı alanları ya da konuları (kent planlaması ve benzeri) ve coğrafyaları (Batı) kapsıyor. Ve çok kez klasik, statik bir yaklaşım izliyor; diğer bir deyişle kentler dünyasının bütünsel, aktif, dinamik ve sürekli değişen doğasını ortaya koymakta yetersiz kalıyor. Bu nedenle yeni bir ansiklopedik sözlük çabası içine girilmiştir.
Sözlüğün yazarı Selahattin Yıldırım, sözlükte yer alacak kelimelerin seçim sürecini "Bir sözlüğün hazırlanmasında başlangıçta karşılaşılan ilk sorunlardan biri bu sözlükte nelere yer verileceği, nelere verilmeyeceğidir. Bunun belirlenmesi de kuşkusuz sözlüğün ana konusundan ne anladığınıza ve onu nasıl tanımladığınıza bağlıdır. Burada çalışma konumuz olan “Kent”i dar bir tanıma sığdırmak oldukça güç. Çünkü o, birçok farklı boyutu, konuyu ve değişik yaklaşımı içeriyor. Bu nedenle, bu tür çalışmalarda belirli bir seçici davranış içine girmekten kaçınmak zor bir durum." şeklinde anlatmaktadır.
Ansiklopedik Kent Sözlüğü (AKS) adlı bu çalışmada belirli bir birikim ve duyarlılık yaratabilecek ve kullanılabilir bir sözlük hazırlamaya öncelik verilmiştir. Sözlükte yer alan maddelerin büyük bir çoğunluğu farklı dil ve kültür dünyalarından devşirilmiştir. Sözlükteki temel kategoriler arasında sözcükler, kavramlar, terimler, akımlar, hareketler, deyişler, anlayışlar ve benzeri yer alıyor. Bu çalışma, benzeri tüm girişimlerde olduğu gibi, “ortak bir ürün” niteliğine sahiptir. Diğer bir deyişle, bu çalışma belirli özgün katkıların yanı sıra, önemli ölçüde bu alanda daha önce gerçekleştirilmiş olan birikimin yeni bir yaklaşımla dile getirilmesini içeriyor. Giriş ve 1800 dolaylarında maddeden oluşan bu sözlük alfabetik bir düzene sahip. Her maddenin kısa bir tanımı ya da açıklaması veriliyor. Bazı durumlarda daha ayrıntılı bir yazım yoluna başvuruluyor. Bu sözlüğün temel amacı, günümüz dünyasında kent ve kentsel yaşantı konusunda bütünsel bir yaklaşıma, çok boyutlu bir kavrayış ve farkındalığa mütevazı bir katkı sağlamaktır.
Kitabı MBB Kültür Yayınları satış sitesi e-kitap.marmara.gov.tr adresinden satın alabilirsiniz.
Selahattin Yıldırım kimdir?
İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi’nden 1967’de mezun oldu. 1968’den itibaren Londra, Paris, Madrid ve Roma’da yabancı diller ve karşılaştırmalı edebiyat üzerine eğitim aldı.
12 Mart 1971 Askeri Rejimi sırasında Türkiye Sıkıyönetim Mahkemeleri’nde avukatlık yaptı.
1974-2010 yılları arasında Türkiye’de ve dünyanın değişik coğrafyalarında kentsel siyaset; belediye ve büyük kent yönetimi; planlama ve kalkınma; tarihsel ve çevresel koruma; yerel yönetim eğitimi ve geliştirilmesi ve belediyeler ve yerel yönetimler arası işbirliği ve dayanışma alanlarında düşünsel ve pratik çalışmalarda bulundu.
Marmara Belediyeler Birliği, Türkiye Belediyeler Birliği, Uluslararası Akdeniz Kentler Birliği, Kıbrıs Türk Belediyeler Birliği, Uluslararası Yerel Yönetimler Birliği – Orta Doğu ve Doğu Akdeniz Bölge Teşkilatı, Dünya Büyük Kentler II. Zirvesi ve Dünya Birleşmiş Kentler ve Yerel Yönetimler Teşkilatı – Orta Doğu ve Batı Asya Bölge Teşkilatı (UCLG-MEWA) kurucu genel sekreterliği yaptı.
UCLG kuruluş süreci Mediatörü ve Genel Koordinatörü, UCLG Dünya Yönetim Kurulu Üyesi ve Küresel Yerel Demokrasi Gözlem Evi Üyesi olarak görev yaptı. Kurulmasına öncülük ettiği Dünya Demokrasi ve Yerel Yönetim Kurulu üyeliğinde bulundu.
1996-2001 yılları arasında Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü “Yerel Yönetimler Programı”nda öğretim görevlisi olarak yer aldı.
2011 yılından bu yana Birleşmiş Milletler-Habitat Onursal Büyük Elçiliği görevini sürdürmektedir. Dünyada ve Türkiye’de genel ve kentsel siyaset; yerel yönetim ve demokrasi konularında çeşitli eserleri mevcuttur. Ayrıca edebiyat, şiir, sinema, biyografi ve siyaset felsefesi üzerine telif ve çeviri eserleri bulunmaktadır.
